Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda 14/01/2015 günü 6585 sıra numarasıyla kabul edilen, perakende ticarete ve AVM’lere ilişkin düzenlemeler getiren Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun 29/01/2015 tarih ve 29251 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Perakende satışlara ilişkin düzenlemeler içeren 6585 sayılı yasanın getirdiklerine kısaca yer verecek olursak:
- 6585 sayılı yasa ile alışveriş merkezi teriminin yasal bir tanımı oluyor. Yasaya göre AVM, “bir yapı veya alan bütünlüğü olan, içinde büyük mağaza ve/veya beslenme, giyinme, eğlenme, dinlenme, kültürel ve benzeri ihtiyaçların bir kısmının veya tamamının karşılandığı diğer işyerleri bulunan, merkezi bir yönetime ve ortak kullanım alanları ile yönetmelikle belirlenen diğer niteliklere sahip işletme” olarak tanımlanıyor.
- Yasa ile AVM dışında büyük mağaza, esnaf ve sanatkar işletmesi, hızlı tüketim malı, mağaza markalı ürün, meslek kuruluşu, özel yetkili işletme, perakende bilgi sistemi, perakende işletme, satış alanı, üst meslek kuruluşu, yetkili idare ve zincir mağaza gibi tanımlamalar da yapılıyor.
- Perakende işletmelerin açılış ve faaliyeti ile kapanışında gerekli başvuru ve diğer işlemlerin yapılması, ilgili kurum ve kuruluşlara iletilmesi, değerlendirilmesi, sonuçlandırılması ve bu işletmelere yönelik veri tabanının oluşturulması ile bilgi paylaşımının sağlanması amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde perakende bilgi sistemi (PERBİS) kuruluyor. Bu konuda Bakanlık tarafından bir yönetmelik çıkarılacak.
- İşyeri açma ve çalışma ruhsatları da PERBİS üzerinden verilecek.
- Büyükşehirlerde, alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye büyükşehir belediyeleri yetkili kılınıyor. Alışveriş merkezi projesi için yapı ruhsatı verilirken, üst meslek kuruluşlarının da görüşü alınacak.
- Büyük mağaza ve zincir mağazalar ile bayi işletme ve özel yetkili işletmeler, üretici ya da tedarikçiden mağaza açılışı ve tadilatı, ciro açığı, banka ve kredi kartı katılım bedeli gibi adlar altında ürün talebini doğrudan etkilemeyen bir prim ya da bedel talep edemeyecek.
- Perakende işletmeler, satışa konu ürünün talebini doğrudan etkileyen reklam, anons veya raf tahsisi gibi hizmetlerden dolayı üretici ya da tedarikçiden, sözleşmede türü ve oranı belirtilmedikçe prim ya da bedel talebinde bulunamayacak.
- Üreticiler veya tedarikçiler ile perakende işletmeler arasındaki alım satım işlemlerinden kaynaklı ödemelerin, sözleşmede öngörülen tarihte yapılması esas olacak. Ancak, üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen hızlı tüketim mallarına ilişkin ödemelerin süresi; alacaklı üretici veya tedarikçinin küçük işletme, borçlunun ise büyük ölçekli işletme olduğu hallerde teslim tarihinden itibaren otuz günü geçemeyecek.
- Yurt içinde üretilen ve hızlı tüketim malı niteliği taşıyan mağaza markalı ürünlerin üzerinde ve/veya ambalajında, perakendecinin ad, unvan veya markasının yanı sıra üreticinin ad, unvan ya da markasına da uygun ve kolay okunabilir bir şekilde yer verilecek. Bu konuda Bakanlık, bir yönetmelik çıkaracak.
- Kampanyalı satış ve alışveriş festivali başlıklı 9. maddeye göre: Perakende işletmeler, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili diğer kanunlarda öngörülen usul ve esaslara uymak kaydıyla indirimli veya promosyonlu satış kampanyaları düzenleyebilecek. Ancak kampanyanın süresi; işyeri açılışı, devri, kapanışı, adres veya faaliyet konusu değişikliğinde üç ayı, 6102 sayılı Kanun hükümlerine göre tasfiye durumunda ise altı ayı geçemeyecek. Perakende işletmeler başlangıç ve bitiş süresi belli olmayan indirimler yapamayacak. Mahalli idareler ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile bunların ortağı olduğu şirketler ve diğer tüzel kişiler; birlikte veya bağımsız olarak, perakende işletmelerin katılımıyla, yılın belli dönemlerinde, ilçe, il, bölge veya ülke düzeyinde alışveriş festivali düzenleyebilecek. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının bu festivaller için ayıracakları ödenek miktarı, bütçelerinin yüzde beşini geçemeyecek. Alışveriş festivalinin başlangıç ve bitiş tarihleri ile festivalin programı ve uygulama alanı önceden Bakanlığa bildirilecek. Bakanlık, bu konuda da bir yönetmelik çıkaracak.
- Yasanın 10. maddesine göre sürekli indirimli satış, seri sonu, sezon sonu, ihraç fazlası, kusurlu ve benzeri malların, perakende işletmelerce, indirimli fiyattan veya malların fabrika çıkış fiyatı üzerinden yıl boyunca satılması olarak tanımlanıyor. Sürekli indirimli satış yapan perakende işletmelerin ön cephesinde ve mağaza içlerinde, kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde bu satış türünü gösterir ya da çağrıştırır ibarelere yer verilecek. Bu ibarelerin alışveriş merkezlerince kullanımı, içerisinde yer alan perakende işletmelerin tamamının sürekli indirimli satış faaliyeti göstermesine; alışveriş merkezi içinde bulunanlar da dahil diğer perakende işletmelerce kullanımı ise satışa sunulan malların en az %70’inin yukarıda belirtilen niteliklere sahip olmasına bağlı tutuluyor.
- Alışveriş merkezlerinde, satış alanının en az binde beşine tekabül eden alanın sosyal ve kültürel etkinliklerin düzenlenmesi amacıyla ayrılması zorunlu. Bakanlık, bu oranı bir katına kadar artırmaya veya yarısına kadar azaltmaya yetkili kılınıyor. Ayrıca alışveriş merkezlerinde, acil tıbbi müdahale ünitesi, ibadet yeri, bebek bakım odası, çocuk oyun alanı gibi ortak kullanım alanları oluşturulacak.
- Alışveriş merkezlerinde yer alacak ortak kullanım alanları, engelliler ile yaşlı ve çocukların ihtiyaçları dikkate alınarak oluşturulacak.
- Ortak kullanım alanları ile bunların niteliklerine, bu alanlara ilişkin ortak giderlere ve bu giderlere katılıma, giderlere katılanların bilgilendirilmesine ilişkin diğer hususlar yönetmelikle belirlenecek.
- Alışveriş merkezlerinde, esnaf ve sanatkar işletmecilerine rayiç bedel üzerinden kiraya verilmek üzere, toplam satış alanının en az yüzde beşi oranında yer ayrılacak. Ancak bu yerler; esnaf ve sanatkâr işletmecilerinden yeteri kadar talep olmaması veya boşalan yerlerin duyuru tarihinden itibaren yirmi gün içinde doldurulamaması halinde, diğer talep sahiplerine de kiralanabilecek.
- Alışveriş merkezlerinde; geleneksel, kültürel veya sanatsal değeri olan kaybolmaya yüz tutmuş meslekleri icra edenlere kiraya verilmek üzere, toplam satış alanının en az binde üçü oranında yer ayrılacak. Bu yerlerin kira bedeli, rayiç bedelinin dörtte birinden fazla olamayacak. Söz konusu meslekler, ilgili üst meslek kuruluşunun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenerek ilan edilecek.
- Hızlı tüketim mallarının satışının yapıldığı büyük mağaza ve zincir mağazalar ile bayi işletme ve özel yetkili işletmelerde satış alanlarının en az yüzde birine tekabül edecek şekilde raf alanı, mağazanın bulunduğu ilde üretilmesi kaydıyla coğrafi işaretli olarak tescil edilen veya coğrafi işaretli olarak tescil edilmemiş olsa bile meslek kuruluşlarının uygun görüşü alınarak ticaret il müdürlüklerince belirlenen hızlı tüketim malı niteliği taşıyan yöresel ürünlerin satışına ayrılacak. Ancak yöresel ürünlerle doldurulamayan raf alanları, diğer ürünlerin satışı amacıyla kullanılabilecek.
- Perakende işletmelerin bir kısmının veya tamamının çalışma saatleri, mesleğe, mevsime ve turizme özgü şartlar ve benzeri hususlar gözetilerek, meslek kuruluşlarının müşterek teklifi üzerine yetkili idarenin görüşü alınmak suretiyle vali tarafından belirlenebilecek. Esnaf ve sanatkâr işletmelerinin çalışma saatlerinin belirlenmesinde, meslek kuruluşunca ilgili esnaf ve sanatkâr odasının görüşü alınacak. Üst meslek kuruluşlarının müşterek teklifi üzerine, faaliyet kollarına göre perakende işletmelerin çalışma saatlerinin bölge veya ülke düzeyinde belirlenmesinde ise Bakanlık yetkili olacak.
- Esnaf ve sanatkâr işletmelerince satışa sunulan malların etkin bir şekilde piyasadan temini amacıyla esnaf ve sanatkârların üyesi olduğu tedarik ve dağıtım kooperatiflerikurulabilecek. Bu kooperatiflerin kuruluşu ve ana sözleşme değişikliği Bakanlık iznine tabi olacak.
- Perakende ticaretin Kanunun amacına uygun olarak yapılmasının sağlanması hususunda karşılıklı bilgi ve görüş alışverişinde bulunmak, sektöre yönelik politika oluşturulmasına katkı sağlamak, sorunları tespit etmek, alınacak önlemleri belirlemek ve ilgili kurum ve kuruluşlar arasında işbirliğini sağlamak üzere Bakanlığın koordinatörlüğünde Perakendeciler Konseyioluşturulacak. Yılda en az bir kez toplanacak Konseyin sekretarya hizmetleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek.
- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, yasanın uygulanması kapsamında denetim yetkisine sahip olacak ve ilgililere idari para cezası uygulayabilecek.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder